Troostende muziek over de dood, als onderdeel van het leven

 

Een recensie van Jeanette Vergouwen-de Caluwe

Het programma Love and Loss, dat Johanette Zomer en Frénk van der Linden presenteerden in de periode waarin de kerkelijke feestdag Allerzielen viel, is bijzonder knap samengesteld. Het besef dat de dood bij het leven hoort, maar dat de mens ook behoefte heeft aan troost en begrip, wordt via muziek en literatuur goed uitgedrukt.

Het programma bestaat uit liederen, aria’s, muzikale intermezzo’s en teksten uit het boek en dagboek door Van der Linden geschreven: gesprekken over de dood van geliefden en de verwerking hiervan. Teksten vol emotie maar ook af en toe met humor.

Biedt muziek troost? Is het gemakkelijk om te luisteren naar momenten waarin het verdriet vaak onmetelijk groot is door het verlies van een kind, moeder, vriend?

Ja! Absoluut, maar het is voor ieder individu anders. Het rouwproces is ingewikkeld. Maar als het behoedzaam in een intieme bezetting door musici worden uitgedrukt, heeft het een extra troostrijke en bezielende invloed.

De muziek om alles te illustreren is knap gekozen. Muziek uit verschillende eeuwen van 1100 tot en met de 20ste eeuw. Tijdens dit programma kunnen de doden herdacht worden, verlies en rouw krijgen aandacht en de emotie wordt mooi uitgekristalliseerd.

In de Zeeuwse Concertzaal in Middelburg werd zondag 2 november dit programma uitgevoerd door sopraan Johannette Zomer, begeleid door de musici: Nienke van der Meulen (barokhobo/blokfluit), Emma Huijsser (barokharp/blokfluit) en Lucia Swarts (barokcello).

Elk blok in het programma bevat muziek uit steeds andere eeuwen. Daardoor wordt de spanning vastgehouden.

Na een fors vertolkt lied vol extase van Hildegard von Bingen kwam de Prelude voor cello van Sofia Goebaidulina zo gaaf en warm over. De bijdragen van de instrumentalisten waren heel mooi. Een interessante weergave van de muziek van Mudarra en Dowland (harp), kleurrijke begeleiding van de blokfluiten en de hobo in de barokaria’s en perfecte begeleidingen door de cello. Het was fenomenaal wat Lucia Swarts presteerde. Haar cello zong in volle tonen en soms waren de zachte tonen emotievoller dan woorden.

Johanette Zomer zong vele liederen en aria’s met een zeer eigen interpretatie (vertragingen, uithalen en kleine versieringen). Ze zong vaak op een reciterende manier in korte zinnen, soms effectvol, soms te realistisch. Ik had wel moeite met haar speciale intonatie.

Hoogtepunten vond ik Seufzt und weint uit de cantate van Graupner, vooral vanwege de mooie affecten die klonken in de cellopartij en door de afwisseling van zacht en iets harder gestreken tonen, kwamen het zuchten en wenen extra mooi uit.

In het Sospiri van Elgar smolten de emoties op een gevoelige manier samen, mede door de goed gekozen frasering van harp en cello.

In Paradisum, uit het Requiem van Fauré, was een schitterend besluit van dit concert. Juist door de intimiteit en de ingetogen interpretatie was deze muziek aangrijpend.

Terug naar overzicht