Beethoven betekent dynamiek en verrassing

Een recensie van Jeanette Vergouwen-de Caluwe

Het kamermuziekconcert door musici van Amsterdam Sinfonietta (Candida Thompson/viool, David Kadouch/piano en Tim Posner/cello) in de Zeeuwse Concertzaal Middelburg op zondag 25 mei, kreeg als titel Essential Beethoven. Op het programma stonden twee composities uit verschillende periodes van Beethovens leven: de klassieke- en de laatste periode, waarin zijn doofheid hem parten speelde. 

Wat zijn de essentiële kenmerken van Beethoven, wat maakt hem als componist zo belangrijk. Daar is door de verantwoordelijken van het String Festival Zeeland goed over nagedacht. Beethoven was de man waar heel veel componisten door geïnspireerd zijn. Zijn muziek was baanbrekend, verrassend modern en echt dynamisch. Hij was zijn tijd ver vooruit, zijn laatste strijkkwartetten illustreren dit overduidelijk.

De Sonate op.12 nr. 3 in Es voor piano en viool schreef Beethoven in zijn Weense periode toen hij vooral als pianist optrad. De invloed van Salieri, maar ook van Mozart, is duidelijk te horen. De Sonate, waarin de piano nogal overheerst, begint met een Allegro con spirito. De pianopartij werd virtuoos gebracht met sterke accenten. Het langzame middendeel Adagio kreeg een expressieve en vredige invulling en er werd heerlijk gemoduleerd. De dialoog tussen beide instrumenten was expressief en klonk lyrisch. Het slotdeel rondo met enkele sforzando’s, klonk vrolijk en energiek. 

Het Trio in Bes op.97 (Aartshertog trio) schreef Beethoven in 1811. Het is een meesterwerk waarin men de grote Beethoven van de symfonieën herkent. De brede uitgesponnen melodieën en de intensiteit in sommige passages maken dat meteen duidelijk.

In het Allegro moderato hoor je dat de drie instrumenten een evenwaardige partij spelen. Het Scherzo is heel apart. De cello begint met een helder en dansant thema dat drie keer, in steeds een andere toonaard, terugkeert. Het middendeel, een trio in mineur, is onverwacht gecompliceerd en contrapuntisch. Het werd knap en vlot gespeeld. De herhaling van het stevige Scherzo vormde een ideaal contrast met het Andante cantabile waarin het serene hymnethema gevolgd werd door zes ingenieuze variaties. De afwisseling van de tempi, de versieringen en de dialogen tussen de verschillende instrumenten, met steeds een persoonlijke inbreng was verfrissend en de opbouw was dynamisch en spannend. In het Allegro met een snel tempo waren volksdeuntjes te horen. Alles werd dansant vertolkt en kreeg een open en vrolijke invulling. Het slot was absoluut wervelend.

Het publiek genoot en was vol lof over het Festival, dat met afwisselende concerten twee dagen lang Zeeland bekoorde, met composities van Beethoven tot en met Franse chansons. Gewoon formidabel.